Fitosterole
Zmiany klimatyczne dotykają wszystkich nas dookoła. Gwałtowne burze, susze, nawałnice, gradobicia, wpływają nie tylko na nasze samopoczucia i obawy ale mają też realny wpływ na straty w produkcji żywności, dotykając bardzo mocno sektor rolny. Największe straty powodują sukcesywnie pogłębiające się problemy z brakiem wody – susza.
W rolnictwie są znane i stosowane różne zabiegi, które w pewnym stopniu ograniczają parowanie wody np. jesienna orka, wiosenne wałowanie czy bronowanie pola. Wyrównywanie nierówności na polu, zmniejszające powierzchnie parowania oraz zamykające wszelkie pory, które są jak komin umożliwiający większe parowanie i ubytek wody z gleby.
Nowoczesne metody wykorzystują technologię wpływającą na procesy fizjologiczne rośliny, prowokując ją do działań ograniczających ubytek wody.
Jednym z takich produktów, oferowanych przez Certis Belchim, jest Best-a i Eligrain (firmy Elicit), oparta na fitosterolach, wpływających na fizjologię rozwoju rośliny. Produkt Best-a jest dedykowany w uprawie kukurydzy kiszonkowej i ziarnowej, natomiast Eligrain w uprawie zbóż.
Firma Elicit opracowała roztwór wykorzystujący właściwości fitosteroli, powodujące u roślin określone reakcje fizjologiczne na czynniki stresogenne (brak wody). Po aplikacji, rośliny są bardziej odporne i lepiej przystosowują się do zmian klimatycznych. Fitosterole pomagają rośliną, podczas okresu wegetacyjnego, rozwijać się w mniejszym stresie, ograniczając straty w plonie.

Główne cele fitosteroli w roślinie:
- Stabilizacja błon komórkowych: fitosterole są integralną częścią błon komórkowych roślin. Dzięki swojej strukturze, pomagają utrzymać ich płynność i stabilność, co jest kluczowe dla wielu procesów komórkowych, takich jak transport substancji czy przekazywanie sygnałów.
- Ochrona przed stresem: fitosterole działają jak naturalny „antyoksydant”, chroniąc komórki roślinne przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Dzięki temu rośliny są lepiej przygotowane do radzenia sobie ze stresem, np. spowodowanym suszą, wysoką temperaturą czy atakiem patogenów.
- Regulacja wzrostu: fitosterole wpływają na wiele procesów związanych z wzrostem i rozwojem roślin, takich jak podział komórek, wydłużanie łodyg czy rozwój korzeni.
- Interakcje z innymi fitohormonami: fitosterole z innymi fitohormonami, takimi jak auxyny czy gibereliny, wpływają na ich aktywność i regulują różne aspekty fizjologii roślin.
- Odporność na patogeny: fitosterole mogą odgrywać rolę w odpowiedzi obronnej roślin na atak patogenów. Mogą hamować wzrost grzybów i bakterii oraz stymulować produkcję innych związków o działaniu przeciwpatogennym.

Fitosterole działają jako cząsteczki sygnalizacyjne, są to lipidy pochodzenia roślinnego, znane i badane od wielu lat. W przeciwieństwie do zwierząt, które mają tylko cholesterol, rośliny syntetyzują dużą liczbę fitosteroli , elementów budulcowych błon komórkowych. Cząsteczki te stanowią część pierwotnego metabolizmu organizmów żywych i dlatego są niezbędne do ich przetrwania.
Ze względu na obecność w błonach, fitosterole odgrywają kluczową rolę w regulacji płynności i ich przepuszczalności. Cząsteczki sygnalizacyjne wykorzystują te mechanizmy do przekazywania informacji i stymulowania wzrostu roślin i/lub dostosowywania reakcji roślin do zmieniających się warunków środowiskowych.
W przeprowadzonych doświadczeniach udowodniono, że stosowanie fitosteroli wpływa na regulację gospodarki wodnej. Regulację przez przymykanie aparatów szparkowych oraz uszczelnianie błon komórkowych zmniejszając ewapotranspirację. Dzięki temu roślina, do prawidłowego, rozwoju wykorzystujenawet do 20% mniej wody.
Fitosterole wpływają korzystnie na rozwój korzenia a to podstawa do większych możliwości pobierania wody i składników pokarmowych z głębszych warstw gleby. Wpływają również na poprawę wskaźników zapylenia kolb dzięki lepszej jakości pyłku i mniejszych uszkodzeń (mikropęknięć) znamion kukurydzy. W przypadku zbóż poprawiają zdrowotność roślin i stabilizują napełnianie ziarniaków, poprawiając Masę Tysiąca Ziaren i jakość plonu.
Działania produktu BEST-a zwiększa plon (względem kontroli) o ok. 600-800 kg/ha ziarna kukurydzy i ok 2t/ha świeżej masy kiszonki. W przypadku Eligrain-a, oprócz poprawy jakości plonu zbóż (tj. białko, wyrównanie, MTZ), zwiększa plon o ok 400 kg/ha.


Aplikację, w formie oprysku wykonuje się tylko jednokrotnie:
- Best-a w kukurydzy w fazie od 6 do 10 liści (BBCH 16-20) w dawce 1l/ha.
- Eligrain-a w pszenicy od 1 kolanka do fazy liścia flagowego (BBCH 31-39) w dawce 1l/ha
- Eligrain-a w jęczmieniu od 1 kolanka do fazy widocznych pierwszych ości (BBCH 31-49) w dawce 1l/ha
Obydwa produkty pobierane są przez liście dlatego ważne jest jak największe pokrycie powierzchni pola, zwłaszcza w przypadku uprawy kukurydzy.
Opracowana, unikatowa formuła, nowoczesnych HYDROSAVERÓW daje możliwości wchłaniania cieczy roboczej przez roślinę w ciągu 10 minut. Są produktami systemicznymi o formulacji SE, mogą być mieszane z fungicydami, insektycydami oraz niektórymi herbicydami i nawozami dolistnymi.
Aby w pełni wykorzystać potencjał produktów BEST-a i ELIGRAIN-a, należy przestrzegać zaleceń producenta czyli odpowiedniej wilgotności powietrza (>70% lub użyć środka zwilżającego) oraz temperatury (6-25°C). Wszelkie inne warunki sporządzania i aplikacji cieczy roboczej powinny być zgodne z Dobrą praktyką rolniczą.